sempatik ve parasempatik sinir sistemi ne demek?

Sempatik ve Parasempatik Sinir Sistemi

Otonom sinir sisteminin iki ana bölümü olan sempatik ve parasempatik sinir sistemleri, vücudun iç ortamını düzenleyen ve bilinçli kontrolümüz dışında çalışan sistemlerdir. Genellikle birbirlerine zıt etkiler göstererek homeostazı (iç dengeyi) sağlarlar.

• Sempatik Sinir Sistemi: "Savaş ya da kaç" tepkisinden sorumludur. Stresli veya tehlikeli durumlarda aktive olur ve vücudu bu duruma hazırlar. Temel etkileri şunlardır:
  • Kalp atış hızını ve kan basıncını artırır.
  • Solunum hızını artırır.
  • Göz bebeklerini büyütür.
  • Sindirim sistemini yavaşlatır veya durdurur.
  • Terlemeyi artırır.
  • Glikojenin glikoza dönüşümünü sağlayarak enerji sağlar.
• Parasempatik Sinir Sistemi: "Dinlen ve sindir" tepkisinden sorumludur. Vücudu sakinleştirir ve enerji depolar. Temel etkileri şunlardır:
  • Kalp atış hızını ve kan basıncını düşürür.
  • Solunum hızını yavaşlatır.
  • Göz bebeklerini küçültür.
  • Sindirim sistemini hızlandırır.
  • Glikojen sentezini uyarır.

Bu iki sistem, çoğu organ üzerinde zıt etkiler göstererek vücudun ihtiyaçlarına göre ayarlanmasını sağlar. Örneğin, sempatik sistem kalp atış hızını artırırken, parasempatik sistem azaltır. Bu denge, vücudun sağlıklı bir şekilde işlev görmesi için kritiktir.